روش‌های مختلف تجزیه و تحلیل پروژه

روش های مختلفی برای تحلیل و پیاده‌سازی نرم‌افزارها یا وب سایت ها طراحی شده است، که ما قصد داریم به معرفی اجمالی و کامل آنها بپردازیم.

سه روش مرسوم برای تحلیل ایده‌های نرم‎‌افزاری عبارتند از:

روش سنتی
روش‌های ساخت یافته
روش‌های شی گرا

روش سنتی

این روش که تقریبا منسوخ شده است بر پایه چرخه تکامل سنتی مدل‌های سنتی است و بر اساس مدل‌های فیزیکی بنا نهاده شده است. از جمله معایب این روش تکیه بر خصوصیات فیزیکی سیستم، اجرای از پایین به بالای سیستم، توالی چرخه تکاملی و تاخیر در مستندسازی تا پایان سیستم می‌باشد.

روش ساخت‌یافته

روشی است که بر پایه تکنیک‌ها و ابزارهای ساخت‌یافته و همچنین متودولوژی ساخت یافته بنا نهاده شده است .

از مزایای این روش نسبت به روش سنتی می‌توان به استفاده از مفهوم برنامه نویسی ماجولار، استفاده از ابزارهای ساخت‌یافته، تکیه بر مدل منطقی سیستم، اجرای از بالا به پایین، همزمانی و اجرای مراحل مختلف سیستم، سهولت در تهیه مستندات اشاره کرد.

ابزار و تکنیک‌های ساخت‌یافته:

نمودار جریان داده (DFD)

دیکشنری داده‌ها (DD)

نمودار ارتباط موجودیت‌ها (ERD)

نمودار ساختار برنامه (PSC)

نمودار جریان داده (DFD)

یکی از ابزارهای مشهور و پر کاربرد در مدل ساخت‌یافته نمودار جریان داده‌هاست که نشان دهنده تغییر در نحوه نگرش به سیستم است. در واقع DFD درک کلی و واضح تری از وجوه منطقی سیستم به ما می‌دهد. در DFD جریان‌های داده، پردازش صورت گرفته و نتایج آن نمایش داده می‌شود. در تحلیل نرم‌افزارها و سیستم و برای بهبود آن نمودار جریان داده در چهار مرحله طراحی می‌شود.

انواع DFD

در مرحله تجزیه و تحلیل ۴ نوعDFD باید رسم شود

DFD فیزیکی سیستم موجود برای شناخت و درک آن

DFD منطقی سیستم موجود برای شناخت و درک آن

DFD منطقی سیستم جدید با استفاده از نیازهای جدید سیستم

DFD فیزیکی سیستم جدید به منظور تعیین مشخصات فیزیکی سیستم

دیکشنری داده‌ها (DATA DICTIONARY)

در سراسر تحلیل برنامه نام‌های مختلفی به اجزای مختلف از جمله پردازش‌ها و ذخایر داده، نسبت داده می‌شود. برای اینکه برنامه نویسان و طراحان برداشت یکسانی از این نام‌ها داشته باشند محلی با نام دیکشنری داده (DD) برای ذخیره‌سازی آن‌ها در نظر گرفته می‌شوند. تهیه دیکشنری داده با رسم اولین DFD آغاز و به مرور کامل می‌شود.

نمودار ارتباط موجودیت‌ها (ERD)

در یک سیستم داده‌های مختلفی ذخیره می‌شود، ERDارتباط این داده‌های مختلف را با یکدیگر نمایش می‌دهد. بر خلاف DFD که داده‌ها و پردازش‌ها را در حالت حرکت نشان می‌دهد،ERD داده‌ها و ارتباط آن‌ها را در حالت سکون، نشان می‌دهد.ERD اغلب در پایان تجزیه و تحلیل برای تعیین مدل منطقی ذخیره‌سازی استفاده می‌شود و مبنای تهیه پایگاه داده است.

نمودار ساختار برنامه (PSC)

نمودار ساختار برنامه نمایش سلسله مراتبی از ماژول‌های برنامه و ارتباط آن‌ها می‌باشد و ساختاری برای سیستم تحت طراحی مشخص می‌کند. تحلیلگران در مرحله طراحی برای مشخص کردن ماژول‌های سیستم و برنامه‌نویسان از این نمودار به همراه DD در مرحله کدینگ برنامه‌ها استفاده می‌کنند.

مزیت‌های روش ساخت‌یافته

با توجه به مطالب ارائه شده می‌توان مزایای مختلفی را برای روش ساخت ‌یافته مطرح کرد که از جمله آن‌ها عبارتند از:

۱- تکیه بر مدل منطقی سیستم

بر خلاف روش سنتی که تکیه بر چگونگی انجام کار دارد، مدل ساخت یافته بر مدل منطقی سیستم تمرکز دارد و در مدل منطقی نمودارهای جریان داده به صورت سلسله مراتبی رسم می‌شوند و هر سطح نمودار اطلاعات جامع‌تری در مورد سطح بالایی خود ارائه می‌کند. استفاده از مدل منطقی از وابستگی سیستم به قالب‌های فیزیکی جلوگیری می‌کند که باعث افزایش قوه ابتکار تحلیلگر می‌شود.

۲- طراحی و اجرا از بالا به پایین

در مدل ساخت یافته سیستم جدید به زیر سیستم‌های مجزا تقسیم می‌شود و این تقسیم‌بندی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که هر زیر سیستم مبنای نوشتن برنامه‌های کامپیوتری می‌شود. اما در این روش تست سیستم از ماژول‌های سطوح بالا شروع شده و به سطوح پایین ادامه می‌یابد و در نتیجه تست سیستم بهینه‌تر می‌باشد چرا که اشتباهات مهم در مراحل اولیه مشخص می‌شود و پیاده‌سازی هر نوع تغییر به دلیل تفکیک زیر سیستم‌ها ساده‌تر و کم هزینه‌تر است.

۳- همزمانی مراحل مختلف پروژه

در روش ساخت یافته به دلیل تفکیک سیستم‌ها و زیر سیستم ها با حفظ ارتباط آن ها، می توان بخش هایی را ابتدا تحلیل و برنامه نویسی کرد . این کار می تواند در زمانی که بخش دیگری از سیستم در مرحله تجزیه و تحلیل است انجام شود

این اجرای پیشرس سیستم ممکن است در جذب همکاری استفاده کنندگان برای تحلیل ادامه سیستم مفید باشد

۴- دخالت مستقیم و موثر کاربران سیستم

در روش ساخت یافته به دلیل وجود ابزارهای کامل طراحی مانند DFD و غیره کاربر به طور کامل در طراحی سیستم دخیل است.

۵- سهولت در تهیه مستندات

روش ساخت یافته روشی خود مستند ساز است. یعنی مستند سازی محصول کار است و در واقع ابزارها و تکنیک‌های این روش در هر مرحله برای مدل‌سازی سیستم، قسمتی از مستندات سیستم را طراحی می‌کنند.

روش شی گرا

این روش امروزه به طور کامل بین طراحان و برنامه نویسان محبوبیت یافته و بر پایه مدل‌های واقعی از دنیای اطراف ما بنا نهاده شده است. از مزایای این روش نسبت به روش ساخت یافته، می‌توان به، استفاده از مدل شی برای تحلیل برنامه، قابلیت فهم ساده مراحل تجزیه و تحلیل برای کلیه افراد درگیر در پروژه، بالا بردن قابلیت استفاده مجدد از سیستم و اجزاء، سادگی در نگهداری سیستم و سهولت در گسترش سیستم، اشاره کرد. ابزار در متد شئ گرا از زبان مدلسازی استاندارد UML استفاده می شود. این زبان به وسیله ابزارهای مختلفی نظیر Rational Rose ، visio و … پشتیبانی می شود.

زبان مدل‌سازی یکپارچه (Unified Modeling Language)

UML زبان مدلسازی مبتنی بر متدلوژی شی گرا است که دارای اهدافی از قبیل موارد زیر می‌باشد:

مشخص سازی (Specifying)

مجسم سازی (Visualizing)

ساخت (Construction)

مستند سازی (Documenting)

UML عناصر را به شکل لایه‌های منظم با استفاده از تصاویر و قراردادهای خاص تعریف کرده و به هر لایه یک نام با هدف پیاده‌سازی اختصاص می‌دهد.

از مزایای UML می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

فراهم آوردن زبان مدلسازی بصری و گویا

فراهم آوردن مکانیزم‌های توسعه

استقلال از زبان‌های برنامه نویسی خاص و فرایندهای توسعه

فراهم آوردن پایه و اصولی رسمی برای درک زبان مدل سازی

تشویق به رشد بازار ابزارهای شی گراییObject Oriented))

نمودارهای UML

UML از ابزارهای مختلف ساختار و رفتار سیستم را نمایش می‌دهد. یک سیستم به صورت مجموعه‌ای از اشیای مجزا مدل می‌شود که برای رسیدن به هدف نهایی سیستم با یکدیگر تعامل دارند. نمودارهای UML نمایشگر دو دیدگاه مختلف از مدل سیستم هستند:

دید ایستا (ساختاری): این دیدگاه تاکید بر نمایش ساختار ایستای سیستم با استفاده از اشیا، خصوصیت‌ها، عملیات و رابطه‌ها دارد. نمودارهای ساختاری انواع اشیایی که برای سیستم و پیاده‌سازی آن اهمیت دارند و روابط بین اشیا را تصویر می‌کنند. نمودار کلاس این دید ایستا از سیستم را نمایش می‌دهد.

دید پویا (رفتاری): این دیدگاه بر نمایش رفتار پویای سیستم با نشان دادن هماهنگی میان اشیا و تغییرات وضعیت داخلی اشیا تاکید دارد. نمودار توالی و نمودار فعالیت دید پویایی از سیستم را ارائه می‌دهند.

UML 2.2، ۱۴ گونه نمودار مختلف دارد که به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. هفت نمودار برای نمایش اطلاعات ساختاری به کار می‌روند و هفت نمودار دیگر برای نمایش رفتار و بر هم کنش‌ها استفاده می‌شوند. شکل زیر یک نمودار کلاس است که دسته‌بندی سلسه مراتبی نمودارهای UML را نشان می‌دهد.

نمودارهای ساختاری (Structural Diagrams)

نمودارهای ساختاری بر موجودیت‌‎های سیستم تاکید دارند. از آنجا که این نمودارها ساختار را نمایش می‌دهند، کاربرد گسترده‌ای در طراحی معماری سیستم‌های نرم‌افزاری دارند. نمودارهای ساختاری به شرح زیر می‌باشند:

نمودار کلاس (Class Diagram): ساختار سیستم را بوسیله نمایش کلاس‌ها، خصوصیات کلاس‌ها و روابط بین آن‌ها توصیف می‌کند.

نمودار مولفه (Component diagram): چگونگی تقسیم سیستم به مولفه‌های آن و وابستگی بین مولفه‌های سیستم را توصیف می‌کند.

نمودار ساختار مرکب (Composite Structure Diagram): ساختار داخلی کلاس‌ها و هماهنگی‌هایی که ممکن می‌سازند را توصیف می‌کند.

نمودار استقرار (Deployment Diagram): سخت‌افزار بکار رفته در پیاده‌سازی سیستم و همچنین محیط‌های اجرا و سایر اجزایی که باید بر روی این سخت‌افزار قرار گیرند را توصیف می‌کند.

نمودار شی (Object Diagram): نمایشگر یک دید کامل یا جزیی از ساختار سیستم مدل شده در یک زمان مشخص است.

نمودار بسته بندی (Package Diagram): چگونگی تقسیم سیستم به گروه بندی‌های منطقی را با نمایش وابستگی‌ها بین این گروه‌ها توصیف می‌کند.

نمودارهای رفتاری (Behavior diagrams)

نمودارهای رفتاری بر نمایش پردازش‌هایی که باید در سیستم مدل شده اتفاق بیفتد تاکید دارند. از آنجا که این نمودارها نمایشگر رفتار سیستم هستند غالبا برای توصیف کارکردهای سیستم نرم‌افزاری به کار می‌روند.

نمودار فعالیت (Activity Diagram): نمودار فعالیت برای توصیف قدم به قدم گردش کار تجاری و عملیاتی مولفه‌های سیستم استفاده می‌شود. نمودار فعالیت توصیف کننده گردش کنترل در سرتاسر سیستم نیز می‌باشد.

نمودار ماشین وضعیت (UML State Machine Diagram): این نمودار برای نمایش وضعیت‌های مختلف سیستم و انتقال بین وضعیت‌ها کاربرد دارد.

نمودار مورد کاربرد (Use Case Diagram): کارکرد ارائه شده توسط یک سیستم را در قالب بازیگران (Actor) و اهداف آن‌ها که به صورت مورد کاربرد نمایش داده می‌شوند و وابستگی بین موردهای کاربرد را مدلسازی می‌کند.

نمودارهای بر هم‌کنش (Interaction Diagrams)

نمودارهای بر هم‌کنش زیر مجموعه‌ای از نمودارهای رفتاری هستند که بر گردش کنترل و داده‌ها بین موجودیت‌های مختلف در سیستم مدل شده تاکید دارند.

نمودار ارتباطات (Communication Diagram): بر هم‌کنش بین اشیا و یا اجزا را در قالب توالی پیام‌های مبادله شده نمایش می‌دهد. این نمودار نمایانگر ترکیبی از اطلاعات به دست آمده از نمودارهای کلاس، توالی و مورد کاربرد است و هر دو ساختار ایستا و رفتار پویای سیستم را توصیف می‌کند.

نمودار کلی بر هم‌کنش (Interaction Overview Diagram): یک دید کلی ارائه می‌دهد که در آن گره‌ها نمایانگر نمودارهای بر هم‌کنش هستند.

نمودار توالی(Sequence Diagram): نشان می‌دهد که اشیا چگونه با یکدیگر در قالب پیام‌هایی متوالی ارتباط بر قرار می‌کنند و همچنین نمایشگر طول عمر اشیا نسبت به این پیام‌ها می‌باشد.

نمودارهای زمانبندی: گونه ویژه‌ای از نمودارهای بر هم‌کنش هستند که بر روی محدودیت‌های زمانبندی تمرکز دارند.

منبع : samerit.ir

برچسب ها :